Nguyên Liệu Làm Thuốc Chữa Bệnh

Xương sông hay Rau húng ăn gỏi - Blumea myriocephala DC. = Blumea lanceolaria (Roxb.) Druce, thuộc họ Cúc - Asteraceae. Cây thảo sống dai, cao khoảng 1m hay hơn. Lá hình ngọn giáo, gốc thuôn dài, chóp nhọn, mếp có răng cưa. Cụm hoa hình đầu, màu vàng nhạt hợp thành chuỳ dài ở ngọn. Xương sông là cây mọc hoang dại và được trồng ở khắp nơi lấy lá làm gia vị, ăn gỏi cá, gỏi thịt để nướng chả và làm rau ăn chống dị ứng đối với thức ăn tanh như lươn, ốc cá. Ngâm lá cây trong muối vài ngày dùng làm gia vị. Xương sông thường đi kèm Rau ngót trong món canh cá. Cũng dùng nấu canh thịt.

Rau ngót, Bồ ngót, Bù ngót - Sauropus androgynus (L.) Merr., thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae. Cây nhỏ cao cỡ 1,5m phân cành nhiều, mỗi cành mang 10-12 lá hình trứng dài hoặc bầu dục, mọc so le, xếp thành hai dãy. Hoa đơn tính cùng gốc mọc ở nách lá. Quả nang hình cầu dẹp mang đài hoa tồn tại màu đỏ. Hạt hình ba góc, có vân nhỏ. Rau ngót phân bố ở Ấn độ, Trung quốc, Việt nam, Lào, Campuchia, Philippin và Inđônêxia. Ở nước ta, Rau ngót mọc hoang và được trồng khắp nơi.

Bầu đất, còn gọi là Kim thất, Rau lúi, Rau bầu đất – Gynura procumbens (Lour.) Merr = Gynura sarmentosa DC, thuộc họ Cúc - Asteraceae. Bầu đất mọc bò và hơi leo, cao đến 1m, mọng nước, phân nhiều cành. Lá dày, giòn, thuôn, xanh lợt ở mặt dưới, hơi tía ở mặt trên và xanh ở gân. Cụm hoa ở ngọn cây gồm nhiều đầu màu tía, các hoa trong đầu hoa hình ống, màu vàng. Quả bế mang một mào lông trắng ở đỉnh.

BỆNH NHI 73 Bài thuốc 1. Trẻ em kinh phong * Công thức: - Nam tinh 3 đc - Tam nại 5 đc - Toàn yết 1 đc - Bạch phàn phi 3 đc - Thiên ma 5 đc - Cương tàm 5 đc - Băng phiến 2 đc * Cách bào chế: Toàn yết sao giòn, cấu chân, đầu, cánh bỏ đi. Nam tinh tẩm với nước mật bò hay mật trâu đem sao không còn sắc trắng mới thôi. Cương tàm tẩm nước gừng sao cháy. Tam nại tức là Địa liền, đem thái mỏng, phơi khô sao qua. Bạch phàn bỏ vào nồi rang phi trắng đến khi không còn sôi nữa mới thôi. Băng phiến tức là Long não nấu thành ra, nên dùng Băng phiến chế sẵn. Bạch phàn phi trộn lẫn với Băng phiến, tán nhỏ rây để riêng, còn các vị khác tán nhỏ hoàn với hồ bằng hạt ngô, xong lấy 2 vị đã tán trên làm áo phơi khô bỏ lọ. * Công dụng: Chữa trẻ em kinh phong cấp, lên cơn giật tay chân, méo miệng, đờm kéo sè sè, da nóng như đốt hay là giật mình hoảng hốt. Nói chung dùng cho trẻ em ho nóng, kinh phong hay cảm sốt đều có công hiệu. - Cách gia giảm: Trẻ em nóng thì vò Bạc hà lấy nước uống, làm 7 thang. - Liề

Viêm rốn - Thành phần: Hạnh nhân 5 gam, lá chè 1 gam. - Cách chế: Đem 2 thứ trên giã nát. - Công hiệu: Chữa viêm rốn ở trẻ sơ sinh. - Cách dùng: Đắp bên ngoài rốn.