Còn gọi là Sâm lông, Sâm nam (Cylea barbata Miers C. peltamtu Hook et Thu.) thuộc họ Tiết đê (Menispermaceae).
Mô tả: Dây leo có các nhánh khía rãnh, có lông dày. Lá có cuống hình khiên, cụt đầu hoặc hơi lõm, khía mép ở gốc hình tam giác nhọn, tận cùng bởi một mũi hình sợi, màu lục và hầu như nhăn ở mặt trên, màu nhạt và có lông mềm ở mặt dưới, dài 6-10cm, rộng 4-9cm, có 5-7 gân, cuống lá ngắn hơn phiến 2 lần. Cụm hoa ở nách lá, dài hơn cuống lá, phân nhánh với các nhánh ở dưới dài hơn, tới 7cm; hoa thành đầu hình cầu hay hình trứng, màu vàng. Quả hạch hình cầu, màu đỏ, hẹp, có lông, đường kính 5mm. Hạch hình mắt chim, lồi cả 2 mặt, có 8 u nần.
Bộ phận dùng: Rễ và lá.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang dại, phổ biến ở nhiều nơi. Người ta thường thu hái lá tươi. Còn rễ, đào về, rửa sạch, thái lát, phơi khô.
Hoạt chất và tác dụng: Chưa có tài liệu nghiên cứu. Ở một số loài cây cyclea khác, trong thân có berberin. Cây chỉ mới được dùng trong phạm vi dân gian. Lá dây Sâm thường được dùng vò tươi làm thạch ăn như lá cây Tiết đê, gọi là “nhân sâm”. Thân dùng làm vỏ để ăn trầu.
Rễ thường được dùng làm thuốc lợi tiểu và lọc máu, thường phối hợp với các vị thuốc khác. Còn dùng để chữa bệnh về gan, bệnh ghẻ cóc và bệnh trĩ.
Cách dùng: Lá thường vò tươi lấy nước để qua đêm cho đông lại, thêm đường uống làm thuốc giải nhiệt, giải khát. Rễ thường dùng sắc hoặc hãm uống.
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Nhận xét
Đăng nhận xét