Hồ tiêu (Piper nigrum L.) thuộc họ Hồ tiêu (Piperaceae).
Mô tả: Hồ tiêu là loại dây leo sống lâu năm, có thân hóa mộc leo lên cây chủ. Lá đơn, mọc so le, có cuống, có phiến hình trái xoan nhọn. Các nhánh xuất phát từ thân chính mang những rễ móc đính cây vào giá tựa. Cụm hoa đối diện với lá là những bông thõng xuống mang nhiều hoa không có bao hoa nhưng bao bởi nhiều lá bắc. Quả mọng không cuống, đường kính cỡ 4 - 8mm, lúc đầu màu lục rồi vàng và khi chín có màu đỏ. Hạt tròn, cứng, có mùi thơm và vị cay.
Bộ phận dùng: Quả.
Nơi sống và thu hái: Cây có nguồn gốc ở Ấn Độ và được trông ở nhiều nước nhiệt đới. Ở vùng đồng bằng, Hồ tiêu được trồng ở nhiều tỉnh, nhưng nhiều nhất là ở Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Thu hoạch vào tháng 5 - 8, tốt nhất vào lúc bắt đầu thấy trên chùm quả xuất hiện 1 hay 2 quả chín đỏ hay vàng. Phơi hay sấy nhẹ đến khô, màu sẽ ngả đen. Bảo quản nơi khô ráo.
Hoạt chất và tác dụng: Về thành phần hóa học trong Hồ tiêu có nước, chất khoáng, tinh bột, lipit và protit.
Vỏ quả ngoài chứa 1 - 25% tinh dầu gồm các tecpen (phellandren pinen, limonen) nên có mùi thơm và vị dịu. Hạt chứa 10% nhựa có vị cay và nóng do các chất có nitơ, xem như là các ancaloit và là những amit của piperidin và axit thơm không trung hòa. Hoạt chất chính là piperin (5 - 8%) là amit của piperidin và của axit piperic kèm theo đồng phân của nó là chevicin và Piperettin là amit của piperidin và của axit peperettic.
Tiêu sọ giàu tinh bột hơn, ít hơn về xenluloza, về tro, kém hơn Hồ tiêu một ít về nhựa và piperin.
Hồ tiêu dùng với liều thấp là một chất kích thích sự tiết dịch vị và kích thích hệ thần kinh. Nó cũng có tính kháng khuẩn và diệt trùng nên được dùng để giữ gìn thức ăn. Nó là chất kích thích và gây xung huyết da và các tuyến nhờn. Với liều cao, nó gây độc, có thể gây co giật và đái ra máu. Hồ tiêu là gia vị thông dụng khắp thế giới. Ở nước ta thường dùng trị đau bụng lạnh, thổ tả, ăn không tiêu, nôn mửa.
Cách dùng: Ngày dùng 2 - 4g, dạng thuốc sắc, bột hoặc viên.
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Xem thêm: Chữa Bệnh Tiêu Hóa - Hạt Tiêu
Nhận xét
Đăng nhận xét