Nghể (Polygonum tomentosum Willd.) thuộc họ rau Răm (Polygonaceae).
Mô tả: Cây thảo sống dại hoàn toàn phủ đầy lông sát dày đặc. Thân to rộng đến 1,5cm và có rãnh dọc. Lá hình ngọn giáo đài, thon hẹp ở 2 đầu và có cuống ngắn; phiến lá đầy lông trăng trắng; bẹ chia dài bằng lóng tay đầy lông, có sọc dọc. Hoa tập hợp thành bông ở ngọn, đơn hay thành đôi, dày đặc, gồm nhiều hoa màu trắng. Quả bế, hình lăng kính, nhẵn và bóng, lồi cả hai mặt.
Bộ phận dùng: lá và mủ.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc ở ruộng, làm thành bè, nổi chung với rau Muống và Nga. Gặp ở nhiều tỉnh đồng bằng. Người ta thu hái lá và ngọn quanh năm, Thường dùng tươi.
Hoạt chất và tác dụng: Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu về thành phần và hoạt chất trong cây.
Cây chỉ mới được dùng trong phạm vi dân gian. Chồi non dùng ăn được như rau sống. Mủ ăn mát, giải nhiệt, chữa ho. Ở Mã lai, người ta xem Nghể như lá thuốc bổ và dùng lá để nấu ăn như các loại rau. Phụ nữ thích dùng nó xem như thuốc để lọc máu. Ở Campuchia, người ta dùng chế nước súc miệng.
Cách dùng: Thường dùng tươi làm rau ăn sống hay luộc ăn. Liều dùng không hạn chế. Muốn lấy mủ, cắt lấy những đoạn ở ngọn cây dài 20 - 30cm, tước bỏ các bẹ chìa và ngắt ngang các lá non rồi đem ngâm vào nước sạch đã chuẩn bị sẵn. Mủ cây sẽ chảy vào trong nước đó. Sau 3 - 4 tiếng đồng hồ, vuốt các ngọn cây để lấy mủ, rôi vứt bã. Lọc lấy nước, cho thêm đường vào uống cho mát trước khi đi ngủ để chữa ho, nhất là ho khan của người già. Có thể dùng nước trên phơi sương qua đêm để làm thạch uống càng mát, càng có tác dụng chữa ho tốt. Mỗi lần dùng độ 10 ngọn cây (kinh nghiệm dân gian ở An Giang).
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Nhận xét
Đăng nhận xét