Rau Om, còn gọi là rau Ngổ (Limmophila cromatica (Lour.) Merr.) thuộc họ hoa Mỏm sói (scrophulariaceae).
Mô tả: Cây thảo, mập, dòn, rỗng ruột, có nhiều lông, Rễ ở các mắt bên dưới. Lá đơn không cuống, có lông, mọc đối hoặc mọc vòng 3 - 5 lá, mép lá hơi có răng cưa thưa, mặt dưới lá có nhiều đốm tuyến màu xanh.
Hoa thường mọc đơn độc ở kẽ lá, không đều nằm trên một cuống dài 1,5cm. Đài hình cuống, chia thành 5 răng, dài 4 - 5mm. Tràng dài gấp đôi đài, chia 2 môi, cánh hoa màu tím nhạt, gần như bằng nhau. Nhị 4, có chi nhị ngắn. Nhị có vòi nhẵn, đầu nhụy chẻ đôi. Quả nang hình trứng, không lông, nằm trong đài chứa nhiều hạt nhỏ. Toàn cây có mùi thơm.
Bộ phận dùng: Toàn cây.
Nơi sống và thu hái: Cây sống ở nước (ao, rạch, mương) và cũng được trồng làm gia vị ở nhiều nơi. Để dùng làm thuốc, dùng cây đã mọc hoặc trồng được 1 năm trở lên, đem về rửa sạch phơi khô để dùng.
Hoạt chất và tác dụng: Hợp chất chủ yếu của rau Om là tinh dầu flavonoit, tanin. Rau Om có tác dụng giãn cơ phủ tạng như ruột, thận, do đó làm mất các cơn đau bụng. Nó còn làm giãn mạch, tăng lọc ở cầu thận, tăng lượng nước tiểu, tạo thuận lợi cho việc tống viên sỏi ra ngoài. Thường dùng chữa sỏi thận, rau Om có tính an toàn lớn.
Trong Y học dân gian người ta xem rau Om có vị hơi cay, tính bình, hơi thơm, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng. Dùng trị rắn độc cắn bị sưng phồng, nọc độc chạy vào làm cho da gây sưng nổi lằn lên. Còn dùng làm thuốc chữa băng huyết, sôi thận, đái ra máu, lợi trung tiện.
Cách dùng: Thường dùng 20 - 30g cây tươi giã ra, thu nước uống hoặc dùng cây khô với liều ít hơn sắc nước uống. Hội Đông Y Cần Thơ đã dùng nó trong chế phẩm Hoàn sỏi thận để chữa sỏi thận có kết quả rất tốt. Để trị rắn cắn, đem sao vàng 20 - 40g sắc uống, dùng ngoài lấy cây tươi giã nát hòa nước rửa sạch vết thương 3 - 4 lần và đem bã đắp vào chỗ bị cắn. Cũng có thể dùng dịch cây đắp lên da làm tan độc.
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Xem thêm: THÔNG TIỂU TIỆN VÀ THÔNG MẬT - Rau Om
Nhận xét
Đăng nhận xét