Thiên môn hay Thiên môn đông, Tóc tiên leo (Asparagua cochinchinensis (Lour.) Merr) thuộc họ Thiên môn (Asparagaceae).
Mô tả: Dây leo sống lâu năm. Rễ củ hình thoi mọc thành chùm. Thân mang nhiều cành, 3 cạnh, dài nhọn, hình lưỡi liềm nom như lá. Lá thật nhỏ như vảy. Hoa nhỏ màu trắng, mọc ở kẽ lá. Quả mọng, màu đỏ khi chín.
Bộ phận dùng: Rễ củ.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang và được trồng ở, nhiều nơi. Trồng bằng gốc cây. Thu hái rễ củ vào mùa khô, đem về, tẩm ướt nước cho mềm, không ngâm lâu, hoặc đồ chín, rút bỏ lõi, thái mỏng, phơi hay sấy khô.
Hoạt chất và tác dụng: Trong củ có tinh bột, đường, chất nhầy và khoáng chất. Hoạt chất là asparagin, một axit amin có tác dụng lọc máu, dẫn lưu gan thận, ruột phổi, dịu kích thích tim, lợi tiểu, giảm đường huyết, nhuận tràng. Thường được chỉ định dùng làm thuốc cường tráng cho người cơ thể suy nhược về thể chất và thần kinh, người thiếu máu, các bệnh về đường hô hấp (thổ huyết, ho ra máu, ho mãn tính, tiêu đờm, làm phổi bớt nóng), các bệnh về khớp, tiêu khát, tiểu tiện bí, táo bón.
Theo tài liệu cổ: Củ có vị ngọt, đắng, tính đại hàn, vào kinh phế và thận. Có công năng dưỡng âm, nhuận táo, thanh nhiệt, hóa đờm. Chủ trị: phế ung, hư lao, thổ huyết, ho ra máu, tiêu khát, nhiệt bệnh tân dịch hao tổn, bí tiểu tiện.
Người tỳ vị hư hàn, tiết tả không dùng được.
Cách dùng: Ngày dùng 8 - 16g dạng thuốc sắc hoặc nấu cao uống. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác, Ví dụ: chữa ho nhiều đờm nóng: Thiên môn (bỏ lõi sao vàng), Bách bộ 10g (rửa bỏ lõi, tẩm nước gừng sao), vỏ rễ Dâu 10g (cạo bỏ vỏ ngoài, tẩm mật nướng chín) đem sắc nước uống.
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Nhận xét
Đăng nhận xét