Còn gọi là Chè đồng, Chè cay (Melaleuca leucadendra (L.) thuộc họ Sim (Myrtaceae).
Mô tả: Cây có gốc thân màu đen, phần thân chính có vỏ màu trắng, dễ bong ra thành mảng. Lá đơn mọc so le, hình trái xoan dài, dài 7 - 8cm, rộng 2cm, gần như không có cuống, dài, màu lục sẫm cả hai mặt, có 5 gân song song. Hoa nhỏ, màu trắng, hơi vàng, hợp thành bông ở ngọn cây. Đài hợp ở gốc, phía trên chia 5 thùy, dính với bầu. Tràng có 5 cánh hoa rất nhỏ. Nhị nhiều, hợp thành 5 bó đối điện với các thùy đài. Bầu dưới, 3 ô, bao bởi đĩa nạc. Quả nang nhỏ, không có cuống, rất cứng, có 3 ngăn. Hạt hình trứng.
Bộ phận dùng: lá tươi, cành nón và tinh dầu.
Nơi sống và thu hái: Cây phân bố nhiều ở các tỉnh phía nam. Nó tiến khá xa vào nội địa ở cửa các sông lớn, ở nơi mà nước chỉ còn hơi mặn. Chúng tạo thành những rừng cây gỗ đẹp. Các tỉnh đều có, nhưng nhiều nhất là An Giang, Minh Hải, Hậu Giang, Tiền Giang, Long An.
Hoạt chất và tác dụng: Trong lá tươi, có tinh dầu mà thành phần chủ yếu là cineol (cajeputol), eucalyptol; ngoài ra còn có các cacbua tecpen (L-pinen), tecpineol và các andehyt. Tinh dầu này có tác dụng sát trùng mạnh đối với nhiều doại vi khuẩn gây bệnh.
Tràm đã được dùng nhiều trong nhân dân, nhiều nơi đã lấy lá sắc nước uống thay chè (với tên Chè đồng, vì cây thường mọc hoang và chè cay vì nước hơi cay), giúp tiêu hóa, chữa ho hoặc để xông cám cúm. Nước sắc lá đắp lên mụn nhọt, vết thương có tác dụng sát trùng, và cầm máu, dùng xức các vết bỏng cho chóng ra da non. Lá nấu nước tắm trị mẩn ngứa. Tinh dâu Tràm nhỏ mũi chữa cảm cúm và ngạt mũi, dùng xông sát trùng đường hô hấp. Dùng uống có tác dụng chống co thắt, chữa ho, long đờm, giúp tiêu hóa, dùng xoa trị đau nhức, tê thấp, dùng bôi các vết thương sây sát và các vết bỏng, vừa sạch, vừa sát trùng.
Cách dùng: Lá và cành tươi dùng sắc và hãm uống với liều 20g trong 1 lít. Tinh dầu dùng uống với liều 10 - 20 giọt trong cốc nước, dùng nhỏ mũi với nồng độ 10% trong dầu lạc hay cồn. Dùng rửa thì pha trong nước với nồng độ 0,2%.
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Xem thêm: CHỮA HO HEN - Tràm và Khuynh Diệp
Nhận xét
Đăng nhận xét