Cà chua - Lycobersicum esculetum Mill., thuộc họ Cà - Solanaceae. Cây thảo sống theo mùa. Thân tròn, phân nhánh rất nhiều. Lá kép lông chim chia thuỳ. Hoa màu hồng ở nách lá. Quả mọng, hình cầu, có 3 ô, khi chín màu hồng hay màu vàng, trong chứa chất dịch chua ngọt và nhiều hạt dẹp.
Cà chua gốc ở Pêru, được nhập trồng vào nhiều xứ nhiệt đới.. Cà chua được đem vào trồng ở nước ta cuối thể kỷ 19 ở các tỉnh đồng bằng Bắc bộ và một số vùng núi cao. Do trồng trọt mà ta đã tạo được nhiều giống trồng. Có giống quả tròn đẹp, đúng như quả hồng (Cà chua hồng), màu sắc đỏ tươi hoặc đỏ thắm, thịt quả dày, ít ngăn; có loại Cà chua có múi (Cà chua múi). Gần đây, ta có nhập trồng các giống Cà chua Ba lan (Cà chua Yên mỹ), Cà chua số 7 (từ giống Cà chua Hung-ga-ri) Cà chua HP5 (từ giống Cà chua Nhật) và Cà chua Đại hồng (từ giống của Trung quốc); các giống này có phẩm chất ngon, có thể dùng ăn và xuất khẩu.
Ca chua được trồng để lấy quả ăn tươi, nấu canh, giấm và làm mứt, tương ớt, xốt cà chua, tương cà chua và là nguồn nguyên liệu đóng đồ hộp. Cà chua là một loại rau có giá trị đính dưỡng cao, chứa nhiều giucid, nhiều acid hữu cơ và nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể con người. Cà chua chứa đến 90% nước. Trong 100g cà chua có các thành phần sau (tính theo gam) glucid 4 protid 0,9; lipid 0,3. Còn có các acid hữu cơ (malic, acetic, citric ...), các muối khoáng (Ca, P, Mg, K, S) và nhiều nguyên tố vi lượng (Zn, Cụ, Fe, B, I...) và các vitamin (A, Bị, Bạ, Ba, C, PP, E, K). Hằng ngày 100g cà chua tươi có thể cung cấp 13% vitamin A, 5% acid bolic, 8% vitamin B1, 33% vitamimr C cần thiết cho người trưởng thành và đem lại cho cơ thể 22 calo.
Cà chua cung cấp năng lượng, cung cấp khoáng, làm tăng sức sống, làm cân bằng tế bào, khai vị, giải nhiệt, chống hoạt huyết (scorbut), chống nhiễm khuẩn, chống nhiễm độc, làm kiềm hoá các máu quá acid, lợi tiểu, là dung môi của urê, thải urê, giúp tiêu hoá dễ dàng bột và tinh bột.
Cà chua được chỉ định dùng ăn hay lấy dịch quả để uống trị suy nhược, ăn không ngon miệng, nhiễm độc mạn tính, thừa máu (trạng thái sung huyết) máu quá dính, xơ cứng tiểu động mạch, bệnh về mạch máu, tạng khớp, thống phong, thấp khớp, thừa urê trong máu, sỏi niệu đạo và mật, táo bón, viêm ruột ... Dùng ngoài để chữa trứng cá (dùng quả cà chua thái lát và xoa) và vết đốt của sâu bọ (dùng lá vò ra mà xát).
Cà chua không chứa các oxalat, nhưng có một chất tương tự cortison, nên người thấp khớp, thống phong đều dùng được. Không nên thái cà chua sớm quá trước khi ăn vì nó mất đi nhiều chất cần thiết. Lá cà chua dùng treo trong phòng ở cũng xua được: muỗi và ong vò vẽ.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét