Diếp cá, Rau giấp cá, Rau diếp cá hay Lá giấp - Houttuynia cordata Thunb., thuộc họ Lá giấp - Saururaceae. Cây thảo cao 20 - 40cm, có thân màu lục hay tía đỏ. Lá mọc so le, có bẹ; phiến lá hình tim, khi vò ra có mùi tanh của cá. Hoa nhỏ, mầu vàng nhạt, mọc thành bông. Quả nang, hạt hình trứng.
Diếp cá có nguồn gốc ở Himalaya và phân bố cả ở Trung quốc, Nhật bản, Lào, Campuchia và Việt nam. Ở nước ta, Diếp cá phổ biến ở trạng thái hoang dại ở những chỗ ẩm ướt, trên các bãi hoang, ở ven các suối, bờ ruộng .. và cũng được trồng lấy lá ăn sống, làm gia vị cùng với các loại rau khác. Rau diếp cá thường có mặt trong các bữa ăn hàng ngày của các gia đình ở các tỉnh phía Nam.
Trong rau Diếp cá có các thành phần, tính theo phần trăm: Nước 91,5; protein 2,9; lipid 0,5; cellulose 1,0; dẫn xuất không protein 2,2; khoáng toàn phần 1,1; trong đó có calcium 0,3 và phosphor 0,1.
Diếp cá cũng là vị thuốc thường dùng. Nó có vị cay nóng, hơi có mùi tanh, có tác dụng làm tan sưng, chống độc và lợi tiểu. Thường được chỉ dẫn chữa viêm vú, viêm mô tế bào, viêm tai giữa; viêm mủ màng phổi, nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm thận phù thũng, viêm ruột và trị lỵ.
Nhân dân ta cũng có nhiều kinh nghiệm sử dụng cây Diếp cá:
- Để chữa đau mắt nhặm đỏ, đau mắt do trực trùng mủ xanh, dùng lá Diếp cá tươi giã mát, phối hợp với lòng trắng trứng gà để đắp lên mí mắt khi đi ngủ.
- Để chữa bệnh trĩ đau nhức, dùng lá diếp cá nấu nước xông, ngâm rửa lúc còn nóng, còn bã dùng đắp vào chỗ đau. Cũng dùng Diếp cá uống tươi hoặc sắc uống, nhưng phải uống liên tục trong ba tháng.
- Để chữa bệnh sởi, lấy 30 lá bánh tẻ cây Diếp cá rửa sạch (có thể sao qua) sắc nước đặc để nguội uống. Ngày làm vài lần để tiệt nọc và không tái phát.
- Để chữa đái buốt, đái rắt, dùng Rau diếp cá, Rau má tươi mỗi thứ 50g, lá Mã đề 30g, rửa sạch, vò nước sôi để nguội, gạn trong uống.
- Để chữa viêm phổi, viêm ruột, kiết ly, viêm thận phù thũng, dùng lá Diếp cá 50g sắc uống.
Diếp cá cũng còn dùng để điều kinh, thường dùng trong các trường hợp có kính nguyệt khó khăn. Còn dùng trị sốt rét, đau răng và dùng đắp cho trâu bò bị rắn cắn.
Ở Trung quốc, người ta cũng sử dụng Diếp cá trong các trường hợp :
- Viêm mủ màng phổi, dùng 30g lá Diếp cá, 15g rễ Cát cánh, sắc lấy nước uống.
- Thử nghiệm điều trị ung thư phổi, dùng Diếp cá 15g, hạt Đông quỳ 30g, rễ Thổ phục linh 30g, Cỏ nhọ nồi và Dương xỉ mộc mỗi vị 18g và rễ Cam thảo bắc 5g, sắc nước uống.
- Cây tượi dùng giã đắp ngoài chữa dị ứng mẩn ngứa mày đay.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Xem thêm: CHỮA BỆNH PHỤ NỮ - Cây Diếp Cá
Xem thêm: CÂY RAU CÂY THUỐC - GIẤP CÁ
Nhận xét
Đăng nhận xét