Dưa hấu hay Dưa đỏ - Citrullus lanatus (Thunb.) Mansf., thuộc họ Bầu bí - Cucurbitaceae. Dãy leo có nhiều lông, có tua cuốn chẻ 2-3 nhánh. Lá màu xanh nhạt, hình tam giác, có 3-5 thuỳ, các thuỳ này lại chia thành thuỳ nhỏ, có góc tròn. Hoa đơn tính, cùng gốc, to, mầu vàng lục. Quả rất to, hình cầu hoặc hình trứng dài, nhẵn, vỏ ngoài màu lục đen sẫm, nhiều khi có vân dọc màu lục, có thể dài tới hơn 50cm, rộng 30cm; ở những giống trồng, có quả thuôn, nặng tới 10-20kg. Thịt quả có màu thay đổi từ trắng tới đỏ sẫm, mọng nước, vị dịu ngọt ở các giống trồng (còn ở loài điển hình thì có vị đắng); hạt dẹp, màu đen nhánh.
Dưa hấu gốc ở châu Phi nhiệt đới, được người Ai cập trồng đầu tiên, ngày nay được gây trồng ở hầu khắp các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới. Ở nước ta, dưa hấu được trồng ở các bãi đất cát, bãi bồi thuộc nhiều nơi… Quả non (Dưa hồng?) dùng làm rau ăn sống, xào, nấu canh. Quả dưa hấu chín thường dùng ăn tráng miệng và giải khát, có khi được dùng ăn kèm các món rau khác trong bữa ăn. Ở miền Bắc nước ta, dưa hấu được thu hoạch vào mùa hè, còn ở miền Nam, Dưa hấu được trồng khác vụ, cho quả vào mùa đông, kịp có ăn vào dịp Tết Nguyên đán.
Trong 100g ăn được, có: nước 93,2g; protein 0,6g; lipid 0,2g; đường tổng số 4,9g; vitamin B1 0,02mg; caroten (vitamin A) 140microgam, vitamin C 6mg; calcium 8mg; nó cung cấp cho cơ thể 21 calo. (Năm 1979, Viện nuôi cho biết trong Dưa hấu có nước 91,4%; protein 0,8; lipid 0,4; cellulose: 1,7; dẫn xuất không protein 4,1, khoáng toàn phần 0,6).
Hạt Dưa hấu có thể dùng chế biến lấy dầu ăn. Người ta thường lấy hạt dưa hấu đem phơi khô để rang ăn (hạt dưa) trong các dịp Tết, hội hè, cưới xin.
Dưa hấu có tính mát, có tác dụng giải nóng, chỉ khát, lợi tiểu tiện, dùng chữa nhiệt lỵ ra máu. Vỏ quả dưa hấu phơi khô đốt ra than, tán bột, hoặc sắc nước ngậm khỏi viêm miệng, lở trong miệng lưỡi. Hạt dưa hấu cũng có tác dụng chữa đau lưng và chữa phụ nữ hành kinh quá nhiều, ngày uống 3 lần, mỗi lần 12g. Người lạnh dạ nên kiêng ăn, vì ăn nhiều sinh nôn tháo.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Xem thêm: TRỊ BỆNH BẰNG TRÁI CÂY - DƯA HẤU
Xem thêm: CÂY QUẢ CÂY THUỐC - DƯA HẤU
Nhận xét
Đăng nhận xét