Rau chua mẹ, Chua me đất, Chua mẹ đất hoa vàng, Chua me ba chìa - Oxalis corniculata L., thuộc họ Chua me đất - Oxalidaceae. Cây thảo mọc bò sát đất, có thân mảnh, màu đỏ nhạt. Lá có cuống dài mang ba lá chét mỏng hình tim. Hoa mọc thành xim gồm 2-4 hoa mầu vàng. Quả nang mở 5 van, chứa nhiều hạt hình trứng.
Chua me đất phân bố rất rộng rãi ở các vùng nhiệt đới trên thế giới. Ở nước ta, nó mọc hoang khắp nơi, thường gặp ở những nơi ẩm, cỏ đủ ánh sáng trong các vườn, ở bờ ruộng và các bãi đất hoang.
Người ta thường dùng ăn sống hay nấu canh chua, luộc với rau muống. Trong Rau chua me, có nước 84,9%; protein 3,9%; glucid 1,7%; Muối khoáng: Ca 27,0mg%, P 125mg%; và các vitamin như caroien 8,43mg%; B₁ 0,25mg%; B₂ 0,31mg% và vitamin C 98mg%. Lượng Calo do 100g Rau chua me cung cấp cho cơ thể là 23 Calo.
Toàn cây Rau chua me chứa nhiều acid nhất là acid oxalic, do đó dùng dài ngày cần thận trọng vì có thể gây bệnh sỏi thận, cho nên người đã có sỏi sạn không nên ăn nhiều.
Rau chua me cũng được sử dụng làm thuốc. Người ta dùng toàn cây để tươi hay phơi khô. Nó có vị chua, tính mát, có tác dụng giải nhiệt, kháng sinh, tiêu viêm, làm dịu và giảm huyết áp. Thường được chỉ định dùng trị: 1 Sổ mũi, sốt, ho viêm họng; 2. Viêm khớp, viêm gan; 3. Bệnh đường tiết niệu và sỏi; 4. Suy nhược thần kinh; 5. Huyết áp cao. Cũng dùng trị lỵ. Dùng 30-50g dưới dạng thuốc sắc. Dùng ngoài, giã tươi pha nước rửa hoặc hơ nóng đắp để chữa vết thương, vết rắn cắn, bệnh ngoài da, nấm da chân, eczema và vết bỏng, nhọt độc sưng tấy, đánh đập bị ứ huyết.
Ở Trung quốc, người ta sử dụng một số đơn thuốc có Rau chua me:
- Huyết áp cao cấp tính và mạn tính, dùng Rau chua me 30g, Nụ áo hoa tím (Vernonia cinerea) 15g, Hạ khô thảo (Prunella vulgaris) 10g, Kim cúc (Chrysanthemum indicum) 15g, sắc uống.
- Đau đường tiết niệu, dùng Rau chua me 30g, Bòng bong (Lygodium japonicum) 15g, Kim tiền thảo (Desmodium styracifolium) 15g, Dâu dây (Cayratia japonica) 15g, sắc uống.
- Suy nhược thần kinh, dùng Rau chua me 30g, Thông đuôi ngựa (Pinus massoniana) 30g lá, cùng sắc uống.
Chúng ta cũng đùng một số công thức để chữa:
- Sốt cao, trằn trọc khát nước, dùng Rau chua me 1 nắm giã nát chế nước vào vắt lấy nước cốt uống.
- Bị thương bong gân sưng đau, giã Chua me đất chưng nóng xoa bóp.
Ở nước ta, còn có loài Chua me đất hoa đỏ (Oxalis corymbosa DC) cũng có thể dùng làm rau xanh ăn được và cũng dùng làm thuốc, có cùng tác dụng như loài Chua me đất họa vàng.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét