Rau dừa nước hay Rau dừa - Ludwigia adscendens (L.) Hara = Jussiaea repens L., thuộc họ Rau dừa nước - Onagraceae. Cây thảo mọc bò, có phần mọc nổi trên mặt nước nhờ các phao xốp màu trắng. Thân mềm, xốp, có rễ ở các mấu. Lá hình bầu dục, mọc so le. Hoa trắng có cuống dài, mọc ở nách lá. Quả nang hình trụ dài, chứa nhiều hạt.
Rau dừa nước mọc hoang khắp nơi, ở ruộng nước, ao đầm, các mương rạch, mọc nổi trên mặt nước hoặc bò trên mặt bùn.
Rau dừa nước không dùng ăn luộc hay nấu canh; người ta thường hái các ngọn non làm rau ghém ăn sống, chấm với nước, mắm kho. Toàn cây cũng được dùng làm rau nuôi lợn. Người ta đã biết trong 100g dừa nước rau tươi, có 2,62g protid; 4,5g glucid; 5,5g xơ; 1,2g tro; 152m calcium; 2,5mg phosphor; 0,7 mg sắt; 0,26mg caroten; 52mg vitamin C. Trong thân và lá đều có flavon và tanin. Như vậy, Rau dừa nước có giá trị dinh đưỡng khá cao tương đương với rau muống và cao hơn Bèo cái và dọc lá Khoai nước.
Rau dừa nước đã được sử dụng làm thuốc từ lâu đời. Tuệ Tĩnh đã gọi nó là Du long thái. Rau dừa nước có vị ngọt nhạt, tính mát, có tác dụng giải nhiệt lợi tiểu, giải độc, kháng viêm, chống sưng, làm mát máu. Thường được dùng chữa 1. Sổ mũi, sốt, ho khan; 2. Bệnh sởi; 3. Đái đục, phù thũng; 4. Giảm niệu. Dùng ngoài chữa ung nhọt, áp xe vú, viêm tuyến mang tai, bệnh zona, eczema, viêm da, vết rắn cắn. Liều dùng uống dạng thuốc sắc 15-25. Dùng ngâm, lấy cây tươi giã đắp, hoặc sao nóng để đắp.
- Chữa cảm sốt, ho khan, đái són, đái gắt, nước tiểu vàng hay đỏ: dùng 30g Rau dừa sắc nước uống.
- Chữa đái ra dưỡng trấp, viêm cầu thận cấp và các loại đái đục: dùng riêng Rau dừa nước 30-40g, hoặc phối hợp với Tua rễ đa (lấy phần non của rễ mọc phụ sinh từ cành) 20-30g, Tỳ giải 15-20g sắc nước uống, 5-7 thang thì khỏi.
- Chữa bị thương phần mềm, ứ mấu sưng tấy hoặc mụn nhọt đơn độc sưng lở, ngoài dùng Rau dừa nước giã nhỏ, chế ít giấm đắp chỗ đau. Lại dùng Rau dừa nước và vỏ cây Gáo (lấy lớp trắng ở trong) mỗi vị 3g sắc uống.
- Sốt kéo dài sau bệnh sởi: Rau dừa nước tươi 30-60g, giả tươi lấy nước cốt uống.
- Giảm niệu: Rau dừa nước 3g, đường 15g đun sôi trong nước và dùng ngày 2 lần trước bữa ăn.
Người ta còn dùng ăn trị đau bụng (vài loài Rau dừa khác có tác dụng trị lỵ) và dùng giã nát đắp chữa các bệnh ngoài da, sưng lở, bị thương và trị rắn cắn.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét