Rau tai voi Rau lưỡi bò - Pentaphragma gamopetalum Gagnep., thuộc họ Rau tai voi - Pentaphragmataceae. Cây thảo có thân mọc đứng, cao 15cm, đường kính 1cm. Lá có phiến hình trái xoan, không cân đối, dạng màng, đài 12-20cm, rộng 6-18cm, có gốc không đều nhau, không lông ở mặt trên, lúc non có lông ở mặt dưới, mép có răng mịn, gân bên 5 đôi nổi rõ ở mặt dưới; cuống lá dài 5-8cm, có lông. Cụm hoa ở nách lá, dài 5cm, có 3-6 hoa, gần như không cuống; lá bắc hình trái xoan, rộng hơn hoa; đài hình chuông có 5 lá đài không đều, có lông hình sao ở mép; tràng hoa dạng đấu, ngắn hơn các lá đài, có 5 thuỳ tù; nhị đính ở gốc tràng; bầu dưới, có 2 ô, chứa nhiều hạt.
Rau tai voi chỉ gặp ở các vùng rừng núi ở độ cao 700-1.200m như ở rừng Lâm đồng (Đà lạt, Bảo lộc, thung lũng sông Đồng nai), Kontum (Đắc Glây), và Gia lai (Măng Giang). Đồng bào dân tộc ở Lâm đồng gọi nó là Clơnh srơ ma. Người ta dùng lá với quả để ăn; lá nấu canh ăn ngon.
Ở nước ta, còn có những loài Rau tai voi khác với tên Rau tai nai, Rau bánh lái (Pentaphragma sinense Hemsl. ex Wils) phân bố ở Lào cai, Vĩnh phúc (Tam Đảo) Quảng trị, Quảng nam - Đà nẵng, Gia Lai, Kontum và cũng gặp ở một số nơi khác. Người ta cũng dùng các phần non của cây làm rau nấu canh ăn cũng ngon (Ở Quảng trị, gợi là Rau bánh lái).
Còn có cây Mồng tơi núi ở núi Hòn bà, tỉnh Khánh hòa (Pentaphragma honbaense Gagnep.) và ở Lâm đồng, cũng có lá dùng nấu canh ăn được.
Các loài Rau tai voi được ghi nhận là có dùng làm thuốc, nhưng chưa thấy có tài liệu ghi cụ thể tác dụng và cách sử dụng.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Nhận xét
Đăng nhận xét