Cây Hoa Chữa Bệnh - HOA CAM

Tên khoa học: Flores Aurantii

Nguồn gốc:

Hoa Cam thu hái từ một số loài cây Cam khác nhau. Cây Cam có nguồn gốc ở Đông Bắc Ấn Độ và Nam Trung Hoa, thường mọc và được trồng ở vùng khí hậu nhiệt đới, á nhiệt đới, ở độ cao 1 - 100 m trên mặt biển. Cây bụi nhỏ, cao 0,50 - 3,5 m, quả khi già màu vàng cam, vỏ cùi có tinh dầu thơm làm gia vị thực phẩm. Có nhiều loài Cam thuộc chi Citrus L. Ở đây chỉ nêu chung 2 loài cho hoa Cam làm thuốc và lấy tinh dầu: đó là loài Cam đắng Citrus aurantium L. var. amara Link (bitter orange Bigaradier) và Cam ngọt (Citrus aurantium L. var. dulcis Pers (sweet orange, Oranger doux); họ Cam (Rutaceae). Hai loài được trồng ở nhiều nước, đặc biệt là vùng Địa Trung Hải.

Mô tả:

Cây Cam đắng: Cây nhỏ có gai, lá hình trái xoan, tương đối dai, sáng bóng, cuống có đốt, có cánh; hoa mọc ở kẽ lá; hoa màu trắng rất thơm. Quả mọng nước, vỏ ngoài màu vàng, cam, đỏ. Nước Cam chua và rất đắng.

Cây Cam ngọt: Gần giống cây Cam trên, nhưng có hoa nhỏ hơn và ít thơm hơn, Quá to hơn và ăn có vị ngọt.

Bộ phận dùng:

Hoa Cam đắng dùng làm thuốc và cất tinh dầu. Quả Cam ngọt dùng để ăn, vỏ quả làm thuốc và điều chế tinh dầu.

Tinh dầu hoa Cam đắng (Oleum Aurantii forum, Oil of Neroli Essenece de fleur d’ oranger) được cất kéo bằng hơi nước từ hoa tươi, hiệu suất 0,015 - 0,085%, Ngoài tinh dầu còn thu được nước chưng cất gọi là nước hoa Cam.

Ngày nay, người ta thường dung môi thích hợp để chiết xuất tinh dầu từ hoa Cam. Tinh dầu chiết ra có mùi thơm giống như tự nhiên hơn là chưng cất bằng hơi nước. Thành phần tinh dầu chủ yếu có: methylester của acid anthranilic, l-linalyl acetat, terpineol, linalool, geraniol, nerol, nerylacetat, d-nerolidol Jasmon, farnesol.

Thành phần hoá học (của Cam):

Ngoài tinh dầu chiết xuất từ hoa, lá và vỏ quả Cam ra, còn có những hoạt chất khác như: chất đắng, các chất flavonoid nhất là những hesperdiosid, rhamnoglycosid của hesperetol. Ngoài ra còn có naringosid, eriodyctiosid, acid ascorbic, pectin, v.v...

Tác dụng:

Lá và hoa Cam có tác dụng chống co thắt nhẹ. Vỏ Cam có chất bổ đắng. Flavonoid Cam có tác dụng của vitamin P, làm bền mao mạch, phòng chống xuất huyết dưới da.

Công dụng, cách dùng:

Vỏ Cam, lá, hoa Cam: Thuốc trợ tiêu hoá, gia vị thơm.

Dạng thuốc: Nước cất hoa Cam đắng, sirô hoa Cam đắng, sirô vỏ Cam đắng và vỏ Cam ngọt.

Bài viết được trích từ sách: CÂY HOA CHỮA BỆNH

của các tác giả Nguyễn Văn Đàn, Vũ Xuân Quang, 

Ngô Ngọc Khuyến biên soạn, NXB Y Học ấn hành.

Xem thêm: CÂY QUẢ CÂY THUỐC - CAM