a. Thành phần và tác dụng
Vừng có hai loại vừng đen và vừng trắng, còn gọi là mè. Dùng làm thuốc thường là loại vừng đen. Vừng đen còn gọi là hồ ma, hắc chỉ ma, cự thắng, cự thắng tử, ô ma, ô ma tử, du ma, giao ma, tiểu hổ ma. Vừng trắng còn gọi là bạch du ma, bạch hổ ma. Tính bình, vị ngọt. Thành phần chính trong vừng gồm có: dầu béo 60%. Trong dầu chứa nhiều loại axit, vitamin E cùng sắt và canxi. Phần lớn có chất phòng bệnh chống suy lão. Thường là thực phẩm chống suy lão.
Vừng có tác dụng bổ gan, thận, nhuận ngũ tạng, làm đen tóc, bổ dưỡng cường tráng. Chủ yếu dùng cho gan, thận yếu, tay chân yếu cứng, hư phong, mắt mờ, yếu sau khi ốm dậy, tuổi già ho hen, thiếu sữa, thần kinh suy nhược, sớm bạc tóc, cao huyết áp, bệnh mỡ bọc tim.
Cách dùng:
Uống: đun thành thang hoặc cho vào viên hoàn.
Dùng bên ngoài đun nước mà rửa hoặc đắp chỗ đau.
Kiêng kị: Tỳ yếu hay đại tiện lỏng thì không nên ăn nhiều vừng.
- Gan, thận yếu, mắt mờ, da mờ, táo bón: Lá dâu tằm (phơi sương bỏ cuống, phơi khô), vừng đen (rang) lượng bằng nhau. Xay thành bột, luyện với mật ong làm viên hoàn. Ngày ăn hai lần. Mỗi lần 6 - 9g. Có thể ăn lâu dài.
- Phụ nữ sau sinh thiếu sữa: Vừng đen rang chín giã nhỏ, cho thêm tí muối; hoặc vừng đen 250g rang chín giã, nấu chân giò lợn. Ngày ăn ba lần.
- Trĩ sưng đau: Vừng đen đun kỹ đem rửa chỗ đau.
- Bị côn trùng cắn: Vừng đen xay nhỏ đắp ngoài.
- Trẻ đầu bị chốc: Vừng đen sống xay thành cao đắp vào chỗ đau.
- Nhuận phế giải phiền, trơn ruột thông tiện: Vừng trắng 60 - 90g đun thành canh, cho thêm mật ong vừa lượng mà ăn.
Vừng, táo tàu mỗi loại 60g, hạnh nhân 15g, ngâm nước sau đánh nhuyễn đun chín cho thêm đường mà ăn.
- Dạ dày tiết nhiều chất chua: Vừng đen đủ lượng rang lên.
- Lao phổi: Vừng, nhân hạt hồ đào mỗi thứ 250g cùng giã nát cho thêm mật ong khoảng 250g, đánh đều làm viên. Mỗi viên khoảng 9g. Mỗi ngày ba lần. Mỗi lần một viên.
- Tuổi già ho hen: Vừng 250g (rang), gừng sống 125g (ép lấy nước bỏ bã), đường, mật ong 125g (trộn đều nhau). Trộn vừng và nước gừng với nhau đánh đều, đem nấu một lần nữa. Sau khi nguội, trộn với đường và mật ong cho đều, bỏ vào lọ dùng dần. Ngày hai lần, mỗi lần một thìa canh. Uống với nước sôi vào sáng và tối.
- Trẻ con biếng ăn: Vừng rang, nhị sửu rang mỗi thứ 30g, giã bột trộn cơm cho trẻ ăn. Trẻ một tuổi mỗi lần 1,5g. Cứ lớn hơn một tuổi thì thêm 1g.
- Đầu sớm bạc, tóc khô: Vừng, hà thủ ô (đã sơ chế) lượng làm bằng nhau cùng xay thành bột, thêm mật ong vừa đủ khuấy đều làm viên. Mỗi viên 6g. Ngày ba lần, mỗi lần một viên. Ăn sau khi ăn cơm. Dùng liền mấy ngày.
- Yếu sau khi ốm dậy, táo bón, đau bụng chân tay yếu: Vừng đen vo sạch, hong khô, rang chín, giã nhỏ, cho thêm mật ong đủ lượng khuấy đều. Ngày ăn hai lần. Mỗi lần 10g. Dùng lên tục.
- Táo bón: Vừng 150g, ruột quả hồ đào 100g, đun chín đánh nhuyễn, ngày ăn một lần.
- Đại tiện ra máu: Vừng, đường đỏ lượng bằng nhau. Rửa sạch vừng phơi khô rang vàng cho vào đường trộn đều. Ăn tuỳ thích.
- Chống suy lão: Vừng (rang), bột phục linh, lượng bằng nhau. Đường vừa đủ, đun cho chảy ra, cho vừng và bột phục linh đánh đều, làm thành cục nhỏ. Mỗi cục 30 - 40g. Sau khi ăn sáng thì ăn một miếng. Có thể sao vàng vừng lên, giã thành bột cho phục linh và đường vào, luyện với mật ong. Mỗi lần dùng 20 - 30g.
- Ho khan: Vừng đen 120g, đường trắng 30g, rang lẫn để ăn.
- Viêm phế quản mạn tính: Vừng 100g, gừng sống 50g cùng giã nát, vắt lấy nước. Uống đều.
- Cao huyết áp: Vừng đen, đậu xanh với lượng bằng nhau. Đem rang chín, nghiền thành bột. Mỗi ngày dùng hai lần, mỗi lần 50g. Uống với nước.
- Động mạch bị cứng, tim bị bọc mỡ: Vừng trắng, táo tàu lượng bằng nhau. Đem vừng rang chín, giã nhỏ. Táo chín bóc bỏ vỏ và hạt. Đánh nhuyễn trộn với vừng vo thành viên. Mỗi ngày hai lần. Mỗi lần 6g, ăn liên tục.
Trích nguồn từ sách: "NHỮNG VỊ THUỐC QUANH TA"
của Đức Minh do NXB Hà Nội ấn hành
Xem thêm: THUỐC BỔ, THUỐC BỒI DƯỠNG - Vừng
Nhận xét
Đăng nhận xét