Còn gọi là Cây Cồng cây Hồ đồng (Calophyllum inophyllum L.) thuộc họ Bứa (Clusiaceae).
Mô tả: Cây to, cao tới 20 - 25m, đường kính trụng bình 0,30 - 0,50m. Cành non nhẵn tròn. Lá lớn mọc đối, thon dài mỏng; gân phụ nhiều, nhỏ, song song và gần như thẳng góc với gân chính, nổi rõ ở cả hai mặt; cuống lá dày và bẹt.
Cụm hoa chùm ở nách lá hay ngọn cành, gồm 5-16 hoa, thường là 9. Hoa màu trắng hay vàng cam, có 4 lá đài, 4 cánh hoa, nhiều nhị xếp thành 4 - 6 bo bầu 1 lá noãn với 1 noãn đính gốc, 1 vòi nhụy. Quả hạch hình cầu hay hình trứng, khi chín màu vàng nhạt chứa một hạt có vỏ dày và một lá mầm lớn đầy dầu.
Cây ra hoa tháng 2 - 6 và có quả tháng 10 - 12.
Bộ phận dùng: Hạt và dầu hạt, nhựa của vỏ cây.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang dọc các tỉnh ven biển, ở các tỉnh đồng bằng đều có gặp. Cây cũng được trồng lấy bóng mát. Thu hoạch quả tốt nhất vào lúc cây có 7 -10 năm tuổi, quả chín rụng rồi khô vỏ sẽ cho nhiều dầu nhất, nên thu từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Hạt dùng tươi hay ép lấy dầu. Nhựa thu hái quanh năm, phơi khô tán bột.
Hoạt chất và tác dụng: Vỏ cây chứa 11,9% tanin, axit hữu cơ saponin tritecpen, phytosterol, tinh dầu, coumarin. Mủ của quả có một phần không tan trong cồn gồm các glyxerit và phần tan trong cồn chứa tinh dầu, nhựa và các lacton phức hợp (dẫn xuất coumarin): Calophyllolid, inophyllolid, axit calophyllic. Chất calophyllolid có tính chất chống đông máu, như các coumarin khác. Dầu hạt được dùng như là thuốc giảm đau, thường dùng trị ghẻ, nấm tóc và các bệnh về da nói chung, chữa bệnh viêm dây thần kinh trong bệnh cùi... Mủ dùng ngoài để làm lành sẹo, nhất là trị bỏng. Nhựa của cây dùng đắp mụn nhọt, vết loét nhiễm trùng, tai có mủ...
Cách dùng: Có thể dùng dầu ép từ hạt để bôi có thể dùng hạt tươi giã nhỏ, trộn với ít vôi, đun sôi để nguội làm thuốc trị ghẻ. Nhựa phơi khô tán bột rắc. Vỏ cũng được dùng trị bệnh dạ dày, viêm dạ dày; bột vỏ Mù u 20g, bột Cam thảo nam 11g, bột Quế 1g, tá được vừa đủ 100 viên; ngày uống 2 lần, mỗi lần 4 viên. Dầu Mù u cũng như nhựa đã được nhiều nơi chế thành thuốc dưới dạng xà bông, thuốc mỡ, cao dán...
Trích nguồn: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG của PTS. Võ Văn Chi
Xem thêm: CHỮA MỤN NHỌT MẨN NGỨA - Cây Mù U
Nhận xét
Đăng nhận xét