Nghể là tên chung để chỉ nhiều loài cây thuộc chi Polygonum trong họ Rau răm - Polygonaceae. Chúng tôi nêu, một số loài quen thuộc như Rau răm (Polygonum odoratum Lour). Nghể răm (P. Hydropiper L.). Còn có nhiều mọc tương đối phổ biến mà các ngọn non hay lá non đều luộc làm rau ăn được và cũng có củ hoặc toàn cây dùng làm thuốc như Nghể dai hay Nghể trâu (Polygonum barbatum L.), Cây lá lồm hay Thồm lồm (P.chinense L.), Nghể nhỏ (P. Minus Huds.), Thồm lồm gai, Rau má ngọ, Rau sông chua dây (P. perfoliatum L.). Ngay cả dây Hà thủ ô đỏ (Polygonum multiflorum ThunB) có lá non cũng dùng nấu canh ăn được.
Nghể - Polygonum tomentosum Willd., thuộc loại cây thảo sống dai, phủ đầy lông tơ dày đặc. Thân to, đường kính tới 1,5m và có cuống ngắn; phiến lá đầy lông trăng trắng, bẹ chìa phủ đầy lông, có sọc dọc. Hoa tập hợp thành bông ở ngọn, đơn hay rẽ đôi, mang nhiều hoa mầu trắng. Quả bế, hình lăng kính, lồi hai mặt. Nghể mọc ở ruộng nước, bờ rạch... thường làm thành bè nổi chung với Rau muống, gặp nhiều ở vùng đồng bằng.
Người ta thường lấy chồi non để ăn như rau sống hoặc nấu canh. Muốn lấy mủ cây, người ta ngắt khoảng 10 ngọn non dài 20-30cm, tước bỏ các bẹ chìa và ngắt ngang các lá non rồi đem ngâm vào nước sạch. Mủ cây sẽ tiết ra. Sau 3-4 giờ, vớt các ngọn cây này lên vuốt cho sạch mủ rồi vứt đi. Lọc lấy mủ, cho thêm đường vào để uống trước khí đi ngủ. Hoặc dùng nước này phơi sương qua đêm cho nó đông lại thành thạch, uống cũng tốt. Mủ cây Nghể có tác dụng giải nhiệt, trị ho, nhất là chứng ho khan của người già.
Ở Malaixia, người ta xem Nghể như là thuốc bổ, nên thường dùng lá để nấu ăn như các loại rau. Phụ nữ thích dùng nó và xem như là thuốc để lọc máu. Ở Campuchia, người ta dùng Nghể chế nước súc miệng.
Trích từ sách: Cây Rau Làm Thuốc
của PTS Võ Văn Chi
do NXB TH Đồng Tháp ấn hành
Xem thêm: CÂY THUỐC TRỊ BỆNH THÔNG DỤNG - NGHỂ RĂM
Xem thêm: CẦM MÁU - Cây Nghể
Nhận xét
Đăng nhận xét