Là hạt chín phơi khô của cây mã đề – Plantago major L. var. asiatica Decaisne. Họ Mã đề – Plantaginaceae.
Tính vị: vị ngọt, tính hàn.
Công năng chủ trị:
- Thanh nhiệt, lợi thấp: dùng trị chứng thấp nhiệt, tiểu tiện khó khăn, đi tiểu đau buốt, đái dắt, nước tiểu đỏ đục, nóng và lượng rất ít, thậm chí đi tiểu ra máu, có thể dùng hạt mã đề tán bột, uống mỗi lần 8g.
- Còn dùng trị viêm thận cấp tính, viêm đường niệu đạo, viêm bàng quang cấp, sỏi niệu đạo phối hợp với cỏ tranh, râu ngô, kim tiền thảo, dừa nước. Lá còn chữa bỏng, dịch ép chữa hen, chữa loét dạ dày.
- Thanh thấp nhiệt tỳ vị: dùng trị ỉa chảy và viêm đường ruột, trị bệnh lỵ; dùng hạt mã đề, hoa hoè lượng bằng nhau, sao thơm uống mỗi lần 8g với nước ấm.
- Thanh phế hoá đờm: trị phế nhiệt, sinh ho, ho có đờm. Phối hợp mạch môn.
- Thanh can sáng mắt: dùng trị mắt đỏ, sưng đau, hoa mắt. Phối hợp hạ khô thảo.
- Ích thận cố tinh: hạt mã đề còn dùng cho những người không sinh con được hoặc lâu ngày không đẻ lại được; còn dùng chữa ho ra máu, hạ huyết áp.
Liều dùng: 8 – 16g.
Chú ý:
- Lá mã đề còn được dùng lợi niệu, viêm nhiễm đường niệu (giống như hạt); lá giã nát đắp mụn nhọt có kết quả. Dùng bộ phận trên mặt đất để phòng và chữa bệnh quai bị (đối với trẻ em). Dịch ép tươi của bộ phận trên mặt đất có tác dụng chống loét dạ dày và tá tràng. Những người thận hư không thấp nhiệt không nên dùng.
- Tác dụng dược lý: hạt mã đề có tác dụng tăng cường bài tiết nước tiểu, tăng bài tiết lượng acid uric, lượng muối NaCl. Chất glycozid chiết ra từ hạt, có tác dụng ức chế trung khu hô hấp, xúc tiến sự phân tiết ở niêm mạc đường hô hấp (cho nên có thể dùng trấn ho trừ đờm). Ngoài ra mã đề còn có tác dụng hạ huyết áp.
- Tác dụng kháng khuẩn: vị thuốc có tác dụng ức chế trực khuẩn lỵ.
- Khi dùng thường sao cho hạt khô phồng.
Trích nguồn từ sách: "DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN"
của TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI,
Bộ môn DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN, NXB Y HỌC
Xem thêm: THÔNG TIỂU TIỆN VÀ THÔNG MẬT - Mã Đề
Xem thêm: NHỮNG VỊ THUỐC QUANH TA - Hạt Mã Đề
Xem thêm: CÂY RAU LÀM THUỐC - MÃ ĐỀ
Xem thêm: CÂY RAU CÂY THUỐC - MÃ ĐỀ
Nhận xét
Đăng nhận xét